En toen viel er een uitnodiging voor verwachtte COVID-vaccinatie op mijn deurmat…

Met een lach en een traan tegelijkertijd voelde ik me onder druk gezet om snel een keuze tot vaccinatie te maken. Straks zal ik dat toelichten, maar eerst even dit.

De informatie die via media verstrekt wordt over corona, de prik-volgorde en kwetsbare groepen verteld ons dat mensen met overgewicht, en vooral mannen in de leeftijdscategorie 60-64, veel meer risico lopen om besmet te raken.

Uit voorzorg en ter bescherming van het overbelaste zorgstelsel ontving ook ik een uitnodiging tot vaccinatie en voelde me meteen aangesproken.

Met mijn overgewicht, dat bestempeld is als obesitas, kreeg ik voorrang tot vaccinatie! Een confronterende en vreemde gewaarwording.

Meteen bekroop mij het gevoel van schaamte dat kort erop plaats maakte voor verdriet, en de vraag “waarom?” De media bombardeert ons met negatieve overtuigingen over (over)gewicht. Deze laten zich zien als stereotypering, afwijzing, veroordeling en discriminatie naar mensen met een hoger gewicht /BMI.

De vraag is of er ook maar enige kern van waarheid zit in die negatieve overtuigingen? Waarom zouden bijvoorbeeld mensen die “ongezonde” voeding eten, of mensen die sporten, lui en dom zijn? Wat maakt dan dat ze vooral niet goed voor zichzelf zorgen, maar dan wel “beloond” worden met het voorrecht tot een vervroegde vaccinatie? In onze westerse moderne wereld is er voedsel in overvloed. Met weinig moeite is er veel en voor weinig geld te krijgen. De schappen in de winkel liggen overvol. In deze pandemie dient het gemak van thuisbezorgen van boodschappen, afhalen bij je favoriete restaurant of broodjeszaak ons in alle luxe. Of het nu sushi, pizza of vegan is, alles is via je smart phone te regelen. Voor onze voorouders was dat wel anders.

In de prehistorie leefde men in schaarste. Mannen gingen op jacht om een maaltijd voor hun gezin te veroveren. Vrouwen en kinderen zochten dicht bij hun verblijfplek naar bessen, zaden en andere eetbare dingen uit de natuur. De prehistorische mens leidde een zwervend bestaan.

Het was nooit zeker of er op het eind van de dag een (voedzame) maaltijd beschikbaar was. Om toch te kunnen overleven werden de voedingsstoffen opgeslagen in het lichaam in de vorm van vet. In tijden waarin het voedsel nog schaarser was werd een beroep gedaan op het opgeslagen vet. Hoe meer opgeslagen vet, hoe groter de kans dat je de barre winter kon overleven.

Het beeld van vette mensen was geheel anders; “hoe meer vet, hoe groter je status”. Dikke mensen hadden aanzien, hadden bewezen goed te kunnen jagen en voldoende voedsel te verzamelen. Kortom, je werd gezien als een uitstekende jager.

Door de jaren heen stopte het zwervend bestaan en verbeterde de (landbouw)techniek, en kwam er steeds meer voedsel beschikbaar. Door deze landbouwtechnieken (we slaan nu duizenden jaren over) werd er ook minder fysieke inspanning gevraagd. Überhaupt in onze maatschappij is bewegen minder nodig. Bedenk het maar en we hebben er iets op gevonden om niet meer te hoeven bewegen. Dit varieert van roltrappen tot deuren die automatisch voor ons opengaan.

Kortom, meer voedsel dat makkelijk beschikbaar is en minder bewegen. Er ontstond vetopslag zonder dat er nog periodes zijn van schaarste.

In de huidige maatschappij ligt het (ongezonde en bewerkte) eten voor het oprapen. Door minder intensieve lichaamsbeweging is de kans op vetopslag vele malen groter dan ooit te voren.

Het schoonheidsideaal van een buikje vet is veranderd naar een sixpack. Stevige billen dienen slank en rond te zijn gecombineerd met een wespentaille.

In 2019 had 50,1% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder matig of ernstig overgewicht. Overgewicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Bij obesitas (ernstig overgewicht) is dat andersom: meer vrouwen hebben obesitas dan mannen. In totaal heeft 14,7% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder obesitas. bron: www.volksgezondheidenzorg.info Onze maatschappij is overtuigd van het feit dat je je gezondheid zelf in de hand hebt door je levensstijl daartoe in te richten. Het idee van het maakbare lichaam.

De maatschappij laat je denken dat je invloed hebt op je gewicht & lichaamsvorm. Het idee dat je best wel slanker (of NIET dik) kunt zijn als je maar hard genoeg je best doet. Als je maar gaat sporten, of een dieet gaat volgen.

We weten allemaal dat het een kwestie is van discipline, toewijding en wilskracht. Begrijp me niet verkeerd, maar dit is klinkklare onzin. In onze taal koppelen we negatieve associaties en eigenschappen aan mensen wiens lichaam of uiterlijk zich verder van het ideaal bevindt. Mensen met een gezond lichaam worden gezien als slank, aantrekkelijk, succesvol, gedisciplineerd, deugdzaam etc.

Doordat onze maatschappij meer waarde hecht en macht toekent aan individuele levensstijl als route naar gezondheid voelt het als een plicht te werken aan die cosmetische fitheid. De kans is groot, als je niet kunt of wilt voldoen, dat je jezelf dan ook nog eens schuldig gaat voelen.

Op basis van hoe ons lichaam eruit ziet worden we onder andere beoordeeld op levensstijl, persoonlijkheid, waarde en populariteit. Onze waarde als mens wordt gereduceerd tot een cijfer op de weegschaal. De bewondering voor de slanke mens wordt krachtiger en het stigma naar de dikke mens groter.

Deze wreedheid van de maatschappij zorgt voor de dikke medemens voor een gevoel van onveiligheid en “altijd op je hoede zijn om niet veroordeelt te worden” Continue het gevoel hebben dat je bekritiseerd wordt zorgt voor stress. Deze stress en ‘op je hoede zijn” vergroot juist de kans op een verslechterde relatie met eten, eenzaamheid en een negatief zelfbeeld.

En dat terwijl alle mensen slechts 3 zaken nastreven in het leven. - autonoom leven - sociaal contact - vaardig zijn in wat men doet

Voorrang krijgen is voor iemand met obesitas iets ongewoons. Wat er eigenlijk gebeurd is, is dat deze doelgroep nu gezien wordt, en tegelijkertijd een voorrecht aangeboden krijgt.

Kun jij je voor stellen dat dit een leidt tot een soort van interne aardbeving? Kortsluiting? Verwarring? Kortom een tsunami van emoties. Het voelt alsof mijn keuzevrijheid om wel of niet te kiezen voor vaccinatie van me afgenomen wordt. Mijn autonoom zijn wordt beperkt. Dat wanneer ik nee zeg, en dan toch op een IC zou belanden (nu of in de toekomst) leidt tot een onnodige overbelasting van het systeem en dat ik vooral beter had moeten weten. Het voelt alsof ik niet in staat ben eigen keuzes te maken, en dat daardoor leven voor iemand met obesitas, geen waarde kent.

Ik nodig je uit om er eens bij stil te staan.

Liefs, Marion